42/2011 FORU DEKRETUA, maiatzaren 16koa, Nafarroako Foru Komunitatean helduei euskara irakasteko curriculuma ezartzen duena.
| Sección | I. Nafarroako Foru Komunitatea |
ZIOEN AZALPENA
Euskarari buruzko abenduaren 15eko 18/1986 Foru Legearen xedea da euskararen erabilera arrunta eta ofiziala arautzea bizikidetza sozialaren eta irakaskuntzaren esparruetan. Maiatzaren 19ko 161/1988 Foru Dekretuaren bidez, Nafarroan helduei euskara irakasteko zentroen funtzionamenduari eta antolaketari buruzko lehenbiziko erregelamenduak onetsi ziren.
Europako Kontseiluak, kontseilu hori osatzen duten herrialdeen hizkuntza aniztasuna kontuan harturik, hizkuntzaren jakite mailen erreferentzia esparru bat ezartzeko xedea hartu zuen bere gain, horrela hizkuntza guztien irakaskuntzan eta ikaskuntzan koherentzia bultzatu ahal izateko. Hizkuntzen Europako Erreferentzia Marko Bateratua 2011. urtean, Hizkuntzen Europako Urtean, argitaratu zen. 2008an, Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak uztailaren 2ko CM/Rec 2008-7 Gomendioa onetsi zuen, eta Hizkuntzen Europako Erreferentzia Marko Bateratuaren erabilera bultzatu estatu kideetan.
Bestalde, Nafarroako Gobernuak ezarri du Administrazioaren eta irakaskuntzaren esparruetan zenbait lanpostu lortzeko euskara jakin behar dela, bai betebehar gisa bai merezimendu gisa.
Nafarroako Gobernuak, 1985eko irailaren 11n hartutako Erabakiaren bidez, bere gain hartu zuen Nafarroako Foru Komunitatean Euskararen Gaitasun Agiria-EGA titulua luzatzeko ahalmena. Ekainaren 22ko 102/2009 Foru Aginduak titulu horren eta EEMBko C1 mailaren arteko baliokidetasuna ezarri zuen, kontuan harturik Nafarroako Gobernuak parte hartzen duela Hizkuntza Aztertzaileen Europako Elkartean (ALTE).
Lege garapen bat ez izan arren, curriculuma Helduen Hezkuntza arautzen duen ekainaren 21eko 19/2002 Foru Legearekin lotuta dago, 2. artikuluaren c) eta d) idatz-zatietan azaltzen baita hezkuntza horrek bai lan mundurako bai garapen pertsonalerako prestakuntza integrala erdiestea duela xede. 3.3 artikuluan ezartzen du gure ondasun natural, historiko eta kulturalari buruzko jakintza sustatu nahi dela, bai eta gure Komunitateko hizkuntza ofizialei buruzkoa ere. 5. artikuluan aipatzen da Nafarroako errealitatearen alderdi guztiei buruzko ezagutza sustatzeko asmoa, bereziki bertako hizkuntzekin eta kulturarekin zerikusia daukan guztiari buruzkoa. Azkenik, 6. artikuluak ezartzen du zenbait jarduera egin eta ezagutza batzuk lortu izana frogatzeko diplomak eta ziurtagiriak sor ditzakeela Nafarroako Gobernuak.
Era berean, Euskarari buruzko abenduaren 15eko 18/1986 Foru Legeak 1. artikuluaren c) idatz-zatian xedatzen du euskararen erabilpena eta irakaskuntza bermatuko dela, borondatezkotasun, mailakatze eta begirune irizpideei jarraikiz, hau guztia Nafarroako errealitate soziolinguistikoaren arabera. Azken xedapenetako lehenak ahalmena ematen dio Nafarroako Gobernuari legea garatu eta aplikatzeko beharrezkoak diren xedapenak eman ditzan.
Hezkuntza Departamentuak uste du beharrezkoa dela euskararen irakaskuntzarako curriculuma ezartzea. Curriculum horrek, hizkuntzaren irakaskuntzaren eta ikaskuntzaren printzipioetatik abiaturik, eta Hizkuntzen Europako Erreferentzia Marko Bateratuan ezarritako mailetan oinarriturik, jarraibide komunak ezarriko ditu hizkuntza horren irakaskuntza, ikaskuntza eta ebaluazioa erraztu eta hobetzeko Nafarroako Foru Komunitatean.
Hezkuntzako kontseilariaren apirilaren 2ko 48/2009 Foru Aginduak helduei euskara irakasteari buruzko curriculuma ezartzeko foru dekretuaren proiektua prestatzeko prozedura hasi zuen.
Curriculum honen edukia Hezkuntza Departamentuak sustatutako euskararen irakaskuntzako teknikari eta adituen batzordeak koordinatu eta adostutako lanaren emaitza da.
Curriculum hau funtsezko dokumentua da, tekniko linguistikoa, helduentzako euskararen irakaskuntza antolatu eta bideratzeko.
Horrenbestez, Hezkuntzako kontseilariak proposaturik, eta Nafarroako Gobernuak 2011ko maiatzaren 16ko bilkuran hartutako erabakiarekin bat,
DEKRETATU DUT:
-
artikulua. Xedea.
Foru dekretu honen xedea da Nafarroako Foru Komunitatean helduei euskara irakasteko curriculuma ezartzea. Eranskinean ageri da. Gaitasun mailak bereizi dira, Hizkuntzen Europako Erreferentzia Marko Bateratua erreferentzia hartuta.
-
artikulua. Aplikazio eremua.
Curriculum hau Nafarroako Foru Komunitatean helduei euskara irakasten dieten ikastetxe publikoetan aplikatuko da.
XEDAPEN INDARGABETZAILEA
Xedapen indargabetzaile bakarra.-Indargabetutako arauak.
Indarrik gabe gelditzen dira foru dekretu honen kontrakoak diren maila bereko edo apalagoko xedapen guztiak.
AZKEN XEDAPENAK
Azken xedapenetan lehena.-Arauak emateko ahalmena.
Ahalmena ematen zaio Hezkuntzako kontseilariari, foru dekretu hau bete eta garatzeko beharrezkoak diren xedapenak eman ditzan, bai eta, foru dekretu honen bidez onetsitako curriculumarekin lotuta, mailaren egiaztagiriak lortu eta luzatzeko xedapenak ere.
Azken xedapenetan bigarrena.-Indarra hartzea.
Foru dekretu honek 2011ko irailaren 1ean hartuko du indarra.
Iruñean, 2011ko maiatzaren 16an.-Nafarroako Gobernuko lehendakaria, Miguel Sanz Sesma.-Hezkuntzako kontseilaria, Alberto Catalán Higueras.
ERANSKINA
-
Sarrera.
1.1. Atarikoa.
Europako Kontseiluaren Hizkuntza Politikarako Atalak Europako Erreferentzia Marko Bateratua (EEMB) garatu du, bertako hizkuntzen curriculumak garatzeko erreferentzia bateratua izan dadin. Helduak Euskalduntzeko Nafarroako Curriculumak (HENAC) EEMBk ematen dituen gidalerroei jarraitzen die. Bertan proposatzen diren maila bateratuak hartzen ditu oinarri, euskararen irakaskuntzaren berariazko ezaugarriei egokituta, eta Nafarroako profesionalek helduen prestakuntzan eta haien maila egiaztatzen izandako eskarmentuan oinarrituta.
Honako hauek dira Europako Erreferentzia Marko Bateratuan ezarritako mailak, eta curriculum honek bere egiten dituenak: A1, A2 (oinarrizko erabiltzailearen maila), B1, B2 (erabiltzaile independentearen maila), C1, C2 (erabiltzaile gaituaren maila).
HENACek C1 maila arteko deskribapena egiten du, azken hori ere barne.
-Curriculuma, zertarako?
Curriculum hau oinarri bateratua da, Nafarroako helduak euskalduntzeko hizkuntza-programak, programazioetarako jarraibideak, azterketak, materialak eta abar prestatzeko. Euskara komunikazio-tresna gisa erabiltzeko jakin beharrekoa deskribatzen du, eta helburu horiek lortzeko beharrezkoak diren zehaztapenak: printzipio teorikoak, metodologia, mailak, edukiak, prozesuak...
Dokumentu honen helburua da ikasleen, irakasleen, azterketa-diseinatzaileen, aztertzaileen, azterketarien, eta Administrazioaren lana eta lankidetza hobetzea.
-Curriculuma, nolakoa?
Administrazioak egin duen curriculum hau oinarrizkoa, orokorra eta zabala da eta 1. zehaztapen-mailako curriculuma deritzo. Euskaltegi (edo erakunde) bakoitzak berea egin beharko du (2. zehaztapen-mailakoa izanen da), aurrekoan oinarritua, eta bere ezaugarri soziokulturaletara moldatua. Ikastetxe edo erakunde aztertzaile bakoitzak 3. zehaztapen-mailako curriculuma eginen du, ikasleen eta azterketarien beharretara egokituta; horren bidez zehaztuko da, egunez egun eta atazaz ataza, egin beharreko lana.
Curriculum honen helburua koherentea, irekia, malgua eta integratzailea izatea da, egoera bakoitzaren arabera egokitzapenak egiteko bidea emateko, eta partaide guztiak bere baitan biltzeko, haien beharrak eta ingurune soziokulturala aintzat hartuta.
Euskara Nafarroako berezko hizkuntza bat denez, curriculumak euskararen ingurune soziokulturala aintzat hartu eta bere baitan integratzen du. Tresna izan nahi du euskara-erabiltzaileak gizarteko arlo guztietan trebatzen laguntzeko: arlo pertsonalean, sozialean, akademikoan, laboralean, administratiboan...; eta hizkuntzaren normalizazio prozesuan parte hartzeko aukera eman nahi die, beraren ezagutza, erabilera eta transmisioaren bitartez.
HENACek Nafarroako euskara-ikasleen tipologia eta euskara ikasteko motibazio mota guztiak hartzen ditu kontuan: instrumentala, kulturala edota integratzailea. Halaber, kontuan hartzen ditu bide naturaletik zein bide akademikotik euskara jaso duten nafarren ezaugarriak, eta, era berean, haien beharrak asetzeko gauza izan beharko du.
1.2. Printzipio metodologikoak.
Gaitasunetan oinarritutako irakaskuntza eta ebaluazioa dira curriculum honen oinarri metodologikoak. Hizkuntza bat hitz egiteko, komunikazio-jardueretan parte hartzea beharrezkoa da, xede jakin batekin, gaitasunez baliaturik, testuinguru eta arlo jakin batean.
Europako Erreferentzia Marko Bateratuak zenbait gogoeta egitea proposatzen du: batetik, besteekin hitz egiten dugunean edo elkarri idazten diogunean, zer gaitasunez baliatzen garen, eta nola garatzen ditugun, hizkuntza berri bat ikastean; bestetik, esaten digu nola zehaztu geure helburuak, nola gauzatu hizkuntza baten ikaskuntza-prozesua, zer egin dezakegun hori erraztearren eta nola ebaluatu.
Egoera komunikatiboetan egiten diren hizkuntza-jarduerak dira hizkuntzen ikaskuntza- eta irakaskuntza-prozesuaren oinarriak. Honako hau da proposaturiko metodologiaren ardatza: ekintza komunikatiboak gauzatzeko, hizkuntza-baliabideak erabiltzen ikastea eta irakastea, esanahi osoa ematen dien gizarte-testuinguru jakin batean eta mota guztietako testuen bitartez.
Hori dela eta, curriculum honek zehazten du: hiztun bat maila bakoitzean zer hizkuntza-jarduera egiteko gai den ?ahozko zein idatzizko ulermen, adierazpen eta elkarreraginezkoak?; zein gaitasun-komunikatibo garatu behar dituen ?orokorrak eta hizkuntzazkoak?; hori gauzatzeko zer estrategia erabiltzen dituen eta, azkenik, proposatzen du ataza tresna didaktiko egoki gisa, ikasgelako lanketarako.
Ikuspegi komunikatiboaz gain, curriculum honek ikuspegi konstruktibista ere hartu du oinarritzat. Konstruktibismoaren ikuspegitik, bigarren hizkuntzaren ikaskuntza-prozesua norberaren aurreko ezagutzen eta eduki berrien arteko sintesi- edo orekatze-prozesua da. Ikasleak, elementu linguistiko berriak bereganatu ahala (asimilazioa), bere aurreko ezagutzak moldatu egiten ditu, xede-hizkuntzaren arabera (egokitzapena).
-
Mailen definizioak.
2.1. A1 maila.
Gai da eguneroko bizitzan sarri erabiltzen diren hitzak eta esapide mailako...
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba