3/2020 FORU LEGE-DEKRETUA, apirilaren 15ekoa, premiazko neurriak onesten dituena koronabirusaren (COVID-19) osasun krisiak eragindako inpaktuari aurre egiteko.
| Sección | I. Nafarroako Foru Komunitatea |
80. ALDIZKARIA - 2020ko apirilaren 17a 1. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEA 1.1. XEDAPEN OROKORRAK 1.1.1. Foru legeak eta legegintzako foru dekretuak 3/2020 FORU LEGE-DEKRETUA, apirilaren 15ekoa, premiazko neurriak onesten dituena koronabirusaren (COVID-19) osasun krisiak eragindako inpaktuari aurre egiteko. Martxoaren 14ko 463/2020 Errege Dekretuaren bidez alarma egoera deklaratu zen COVID-19ak eragindako osasun krisia kudeatzeko. Gerora, martxoaren 17ko 476/2020 Errege Dekretuak eta martxoaren 27ko 476/2020 Errege Dekretuak aldatu zuten lehenbiziko arau hura. Apirilaren 10eko 487/2020 Errege Dekretuaren bidez alarma egoera luzatu zen 2020ko apirilaren 26ko 00:00ak arte.
Aipatutako 463/2020 Errege Dekretuak 4. artikuluan ezartzen duenez, alarma egoeraren ondorioetarako eskumena duen agintaritza Gobernua izanen da eta, zein bere ardura eremuan, agintaritza eskudun delegatuak izanen dira, halaber, ministerio hauetako titularrak: Osasuna, Defentsa, Barne Arazoak, Garraioak, Mugikortasuna eta Agenda Urbanoa. Hala eta guztiz ere, errege dekretu horren 6. artikuluarekin bat, administrazio bakoitzak eskumenak ditu, indarreko legeriak bere zerbitzuen ohiko kudeaketarako emandakoak, beharrezkotzat jotzen dituen neurriak hartzeko, betiere agintaritza eskudunaren zuzeneko aginduen esparruan.
Horrela, COVID-19 koronabirusaren bilakaerak sortu duen egoera bereziaren ondorioz, zeharo ohiz kanpokoa baita, premiazko neurri bereziak hartu dira, osasun publikoko arrazoietan oinarrituta. Horregatik, martxoaren 18ko 1/2020 Foru Lege-dekretuaren eta martxoaren 25eko 2/2020 Foru Lege-dekretuaren bidez, premiazko neurri batzuk onetsi ziren osasun krisiak eragindako inpaktuari aurre egiteko. Nafarroako Parlamentuak 2020ko martxoaren 27an egindako Osoko Bilkurak erabaki zuen bi foru lege-dekretu horiek baliozkotzea eta foru lege proiektu gisa tramitatzea presako prozeduraren bidez. Tramitazio horren ondorioz onetsi ziren, batetik, apirilaren 6ko 6/2020 Foru Legea, premiazko neurriak onesten dituena koronabirusaren (COVID-19) osasun krisiak eragindako inpaktuari aurre egiteko, eta, bestetik, apirilaren 6ko 7/2020 Foru Legea, premiazko neurriak onesten dituena koronabirusaren (COVID-19) osasun krisiak eragindako inpaktuari aurre egiteko.
Ohiz kanpoko premia bereziko inguruabarrak ikusita, beharrezkoa da hirugarren neurri sorta ezartzea, foru lege-dekretu honetan jaso direnak, hain zuzen.
COVID-19aren pandemia mundu osoko osasun larrialdia eragiten ari da. Osasun krisia ekonomiara eta gizartera hedatzen ari da abiadura bizian, eta horrek ondorioak ditu, bai ekoizpen jardueran, bai herritarren eskaeran eta ongizatean. Ekonomia bide desberdinetatik etorri zaio kaltea, COVID-19aren agerpena denborari dagokionez nahiz geografikoki izan duen bilakaeraren arabera.
Testuinguru honetan, ekonomiaren arloan erabateko lehentasuna du ekoizpen eta gizarte sareari babesa eta sostengua emateak, inpaktua ahal den txikiena izan dadin eta, behin osasun alarma bukatuta, jarduera lehenbailehen susper dadin.
Saihestezina da COVID-19aren pandemiak Nafarroako ekonomia kaltetzea, baina, kalte hori norainokoa izanen den zehazteko, zalantza handiak daude oraindik. Egoera honetan, lehenetsi behar da inpaktu soziala ahal den neurrian gutxitzea eta jarduera bere onera itzul dadin laguntzea, betiere osasun egoerak hobera egin bezain laster.
Helburua da ondorio negatibo horiek iragankorrak izatea eta ekiditea inpaktua iraunkorra edo egiturazkoa bilakatzea, eskaerak eta ekoizpenak bata bestearen atzetik behera egitearen ondorioz, hori benetan larria izan daitekeelako Foru Komunitateko autonomoentzat; izan ere, gure erkidegoan 47.000 autonomo baino gehiago daude, eta horietako asko aritzen dira indarrean dagoen alarma egoeran baimendurik ez dauden jardueretan, arlo hauetan, adibidez: kultura, artea, kirola, ostalaritza, saltokiak, ile-apaindegiak eta hezkuntza. Orain baimenduta ez dauden jarduera horietan edo ekonomiaren hibernazioak kaltetutakoetan aritzen diren autonomoentzat da, beraz, foru lege-dekretu honen I. tituluan jasotzen diren neurrien multzoa, xede nagusi honekin: haien suspertze ekonomikoa lortzea osasun egoerak hobera egiten duenean.
Foru lege-dekretu honen II. tituluan neurri bereziak jasotzen dira Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren eta haren foru-sektore publiko instituzionalaren kudeaketa eraginkorra izateko.
Kontratazio publikoaren arloan beharrezkoa da kudeatzaileei tresna egokiak ematea, eritasunari aurre egiteko behar diren ondasunak erosteko prozedurak arinagoak izan daitezen, merkatua aldakorra eta lehiakortasun handikoa baita. Hori dela eta, baimena ematen da kontratuen prezioa, osoa edo zati bat, kontratistak hura bete aurretik ordaintzeko, baldin eta ezinbestekoa bada merkatuaren egoera kontuan hartuta.
Dohaintzen kudeaketari dagokionez, herritarrek eta enpresek interesa agertu dutenez diruzko dohaintzak egiteko COVID-19ari aurre egiteko, tramitaziorako sistema arinagoa ezarri beharko da, ohiko prozeduraz bestelakoa, gaur egun diru-sarrera egiteko beharrezkoa baita dohaintza onartzeko ebazpena tramitatu eta ordainketa-gutuna bidaltzea dohaintza-emaileari ordainketa egin dezan. Helburu horrekin, sistema arinagoa ezartzen da dohaintza mota honetarako.
Bestaldetik, maiatzaren 22ko 32/2013 Foru Dekretuak, Gizarte Zerbitzuei buruzko Foru Legea Oinarrizko Gizarte Zerbitzuen Programa eta Finantzaketa arloan garatzeko erregelamendua onesten duenak, 20. artikuluan aurreikusten du zerbitzu horien titularrak diren toki entitateei Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren kargura finantzatu beharrekoa lau epetan ordaintzea, eta ordainketa horren bigarren epea egiteko dago; bada, osasun krisiak eragindako egoera dela-eta, entitate horien likidezia bermatzeko eta likidezia hori balia dezaten berehala arreta emateko finantzabide horrekin artatzen duten populazioaren sektore kalteberei, kendu behar da entitateek orain duten betebehar bat, alegia kudeaketa unitateak aurreko ekitaldiko memoria baliozkotuta egotearena.
Era berean, gizarte zerbitzuen esparruan, Toki Araubidearen Oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legeak, Toki Administrazioaren arrazionalizazioari eta jasangarritasunari buruzko abenduaren 27ko 27/2013 Legearen bidez aldatutakoak, esleitzen die udal guztiei, beren eskumen gisa, “premia sozialeko egoerei buruzko ebaluazioa eta informazioa, eta bazterketa sozialeko egoeran edo arriskuan daudenei berehalako arreta ematea”. COVID-19aren epidemiak eta haren aurka egiteko hartu diren neurriek premia sozialak sortu dituzte populazioaren sektore kalteberenetan, berehala konpondu beharrekoak, eta beraz, araudi horretan babestuta, toki entitateek neurriak ezarri beharko dituzte premia horiei lehen baino lehen erantzuten zaiela ziurtatzeko. Nafarroako Gobernuak, aldiz, lagundu behar du lan horretan, zerbitzu sozialen titular diren toki entitateei finantza laguntza emanez, eta horrela bermatu posible izan dezatela erantzutea egoera zehatz horiei eta osasun eta gizarte larrialdi honetan laguntza behar duten herritar guztiei. Hain zuzen ere berme hori eskaini beharragatik nahitaezkoa da Nafarroako Gobernuak ohiz kanpoko finantzaketa aurreikustea xede horretara bideratzeko; finantzaketa hori aurrerago justifikatuko da oinarrizko gizarte zerbitzuen ohiko finantzaketaren esparruan.
Azkenik, II. titulu honetan, osasun laguntza emateari dagokionez, pandemiaren bilakaera ikusita, Foru Komunitateko zaharren egoitzetan dagoen osasun egoera eta zaharren egoitza guztietan COVID-19a atzemateko proba diagnostikoak zabaltzeko aukera kontuan hartuta, beharrezkotzat jotzen da Koordinazio Asistentzial Exekutiboaren arduradunaren postua sortzea, egoitzetako adinekoen osasun arreta antola dezan, betiere profil profesional egokia duten langileen laguntza teknikoarekin, bai Oinarrizko Osasun Laguntzako Taldeetako profesionalei dagokienez, bai asistentziaren arloko langileei dagokienez.
Horretarako, gaikuntza ematen zaio Osasuneko kontseilariari izenda dezan Hirugarren Adinekoen Egoitzetako Koordinazio Asistentzial Exekutiboaren arduraduna.
-
tituluan, ikerketa zientifikoa eta teknikoa sustatzeko neurriak jasotzen dira.
Ikerketa zientifiko eta teknikoari dagokionez, 2020ko martxoaren 19an, Carlos III Osasun Institutuak laguntza deialdi bat egin zuen SARS-COV-2ari eta COVID-19 gaixotasunari buruzko ikerketa proiektuak finantzatzeko, COVID-19 Funtsaren kargura, hori guztia COVID-19aren inpaktu ekonomiko eta sozialari aurre egiteko premiazko neurri bereziei buruzko martxoaren 17ko 8/2020 Errege Lege-dekretuaren esparruan. COVID-19 Funtsak 24 milioi euro ditu, eta laguntzak emanen dira horretarako aurrekontu-kontsignazioa dagoen bitartean.
Nafarroako Gobernuak ongi daki zientziak eta berrikuntzak sekulako garrantzia dutela epidemiari aurre egiteko, eta beharrezkoa dela esku hartzen duten erakunde guztiek modu koordinatuan jardutea. Horregatik, egungo egoeran, egokia da Unibertsitateko, Berrikuntzako eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuko Berrikuntzako Zuzendaritza Nagusiari baimena ematea finantzaketa edo, kasua bada, kofinantzaketa eman dezan proiektu hauetarako: COVID-19 eta SARS-CoV-2 arloetan ikertzeko proposamenak ebaluatzeko ardura duen Batzorde Zientifikoaren aldeko balorazioa jasota ere, finantzaketa jaso ez duten edo finantzaketa partziala jaso duten proiektuak.
Lan arloan, martxoaren 29ko 10/2020 Errege Lege Dekretuaren bidez, COVID-19aren kontrako borrokaren testuinguruan herritarren mugikortasuna murrizteko asmoz, ordaindutako baimen berreskuragarri bat arautu zen funtsezko zerbitzuak ematen ez dituzten besteren konturako langileentzat. Ordaindutako baimen berreskuragarri hori nahitaezkoa izan zen, eta 2020ko martxoaren 30etik apirilaren 9ra bitarteko aldia hartu zuen, biak barne.
Epe hori bukatuta, sektore hauek lan jarduerara itzuli behar dira: eraikuntza (EJSNko 41etik 43ra bitarteko sailak), eta industria (EJSNko 05etik 33ra bitarteko sailak). Nafarroan, sektore horietan, 1.612 eta 2.209 enpresa aritzen dira, hurrenez hurren...
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba