17/2019 FORU LEGEA, apirilaren 4koa, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunari buruzkoa.

SecciónI. Nafarroako Foru Komunitatea

NAFARROAKO FORU KOMUNITATEKO LEHENDAKARIA NAIZEN HONEK.

Aditzera ematen dut Nafarroako Parlamentuak onetsi duela honako:

EMAKUMEEN ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUNARI BURUZKO FORU LEGEA.

Aurkibidea

ATARIKOA.

  1. TITULUA.–Xedapen orokorrak.

    1. artikulua. Xedea.

    2. artikulua. Aplikazio-eremua.

    3. artikulua. Definizioak.

    4. artikulua. Jardute-printzipioak.

    5. artikulua. Berdintasuna sustatu eta emakumeen eskubideak defendatzen dituzten elkarteen izaera aitortzea.

  2. TITULUA.–Berdintasunerako erakundeen antolaketako sistema.

    1. artikulua. Nafarroako Gobernua.

    2. artikulua. Berdintasunerako politiken arloko goi mailako eskumena.

    3. artikulua. Nafarroako Berdintasunerako Institutua.

    4. artikulua. Foru Komunitateko Administrazioaren departamentuak. Berdintasun unitateak.

    5. artikulua. Nafarroako Berdintasunerako Kontseilua.

    6. artikulua. Berdintasunerako Departamentuarteko Batzordea.

    7. artikulua. Nafarroako toki entitateak.

  3. TITULUA.–Berdintasunerako eskubidea bermatzeko tresnak.

    1. artikulua. Berdintasunerako eskubidearen zeharkakotasuna eta ekintza positiboak.

    2. artikulua. Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunerako Nafarroako plan estrategikoa.

    3. artikulua. Administrazio publikoen arteko elkarlana eta koordinazioa.

    4. artikulua. Emakumeen eta gizonen ordezkaritza orekatua.

    5. artikulua. Kontratazio publikoa.

    6. artikulua. Laguntza publikoak.

    7. artikulua. Estatistika eta azterlanak.

    8. artikulua. Administrazio publikoen zerbitzuko langileen trebakuntza.

    9. artikulua. Komunikazio inklusiboa eta ez-sexista.

    10. artikulua. Genero-eraginaren txostena.

    11. artikulua. Genero-ikuspegia duten aurrekontuak.

    12. artikulua. Langileen kudeaketa.

  4. TITULUA.–Berdintasuna sustatzeko politika publikoak.

  5. KAPITULUA.–Herritar aktiboak, ahalduntzea eta parte-hartzea.

    1. artikulua. Herritar aktiboak.

    2. artikulua. Emakumeen ahalduntzea eta parte-hartze politikoa.

    3. artikulua. Emakumeen ahalduntzea eta parte-hartze soziala.

    4. artikulua. Landa inguruneko emakumeak ahalduntzea.

    5. artikulua. Ahalduntzea eta kirol arloko parte-hartzea.

    6. artikulua. Informazioaren teknologiak eta gizarte digitala.

  6. KAPITULUA.–Ezagutza: hezkuntza, kultura eta komunikazioa.

    LEHENENGO ATALA.–Hezkuntza.

    1. artikulua. Xedapen orokorra.

    2. artikulua. Haur hezkuntza, derrigorrezko hezkuntza eta derrigorrezko hezkuntzaren ondokoa.

    3. artikulua. Eskola kontseiluak.

    4. artikulua. Irakasleen prestakuntza.

    5. artikulua. Lanbide heziketa.

    6. artikulua. Unibertsitateko hezkuntza eta ikerketa.

    7. artikulua. Hezkuntza ez-formala.

    8. artikulua. Nafarroako hezkuntzako ikuskapena.

      BIGARREN ATALA.–Kultura.

    9. artikulua. Berdintasuna kulturan.

      HIRUGARREN ATALA.–Hedabideak eta publizitatea.

    10. artikulua. Hedabide sozialak.

    11. artikulua. Publizitatea.

  7. KAPITULUA.–Bizitzaren jasangarritasuna: lan produktiboa eta erreproduktiboa.

    LEHENENGO ATALA.–Lan produktiboa.

    1. artikulua. Berdintasuna enpleguan.

    2. artikulua. Enplegu politikak.

    3. artikulua. Emakumeen eta gizonen berdintasunerako planak sektore publikoan.

    4. artikulua. Lan berdintasuna sektore pribatuan.

      BIGARREN ATALA.–Lan erreproduktiboa.

    5. artikulua. Ezagutza, ikusgai egitea eta sentsibilizazioa.

    6. artikulua. Zaintzailearen rola.

      HIRUGARREN ATALA.–Kontziliazioa eta erantzunkidetasuna.

    7. artikulua. Kontziliazioa.

    8. artikulua. Erantzunkidetasuna.

      LAUGARREN ATALA.–Osasuna.

    9. artikulua. Genero-ikuspegia txertatzea osasun arloan.

    10. artikulua. Osasun arloko jarduketak.

      BOSGARREN ATALA.–Inklusio soziala eta esku-hartze komunitarioa.

    11. artikulua. Inklusio sozialaren eta esku-hartze komunitarioaren arloko jarduketak.

    12. artikulua. Garapenerako lankidetza eta ekintza humanitarioko proiektuak.

  8. KAPITULUA. Bizitza garatzeko lurralde jasangarria.

    1. artikulua. Mugikortasun politikak.

    2. artikulua. Lurralde antolamenduko, hirigintzako eta ingurumeneko politikak.

  9. TITULUA.–Zehapen-araubidea.

    1. artikulua. Arau-hausteak eta zehapenak.

    2. artikulua. Erantzukizuna.

    3. artikulua. Konkurrentzia.

    4. artikulua. Eskumena eta prozedura.

    5. artikulua. Arau-hauste arinak.

    6. artikulua. Arau-hauste larriak.

    7. artikulua. Arau-hauste oso larriak.

    8. artikulua. Berrerortzea.

    9. artikulua. Zehapenak.

    10. artikulua. Zehapenak zehaztu eta mailakatzea.

    11. artikulua. Preskripzioen araubidea.

    LEHENENGO XEDAPEN GEHIGARRIA.–Foru legearen eragin sozialaren ebaluazioa.

    BIGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Izenak aztertzea.

    HIRUGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunerako Nafarroako plan estrategikoa onestea.

    LAUGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Erdi mailako teknikarien estaldura (berdintasuna).

    BOSGARREN XEDAPEN GEHIGARRIA.–Nafarroako Arartekoa.

    XEDAPEN IRAGANKOR BAKARRA.–Aplikatzea 44. artikulua Emakumeen eta gizonen berdintasunerako planak sektore publikoan.

    XEDAPEN INDARGABETZAILE BAKARRA.–Arau-indargabetzea.

    AZKEN XEDAPENETAKO LEHENBIZIKOA.–Dirulaguntzei buruzko azaroaren 9ko 11/2005 Foru Legea aldatzea.

    AZKEN XEDAPENETAKO BIGARRENA.–Genero-eraginaren txostena arautzea.

    AZKEN XEDAPENETAKO HIRUGARRENA.–Aurrekontuen gaineko ondorioak.

    AZKEN XEDAPENETAKO LAUGARRENA.–Legegintzako egokitzapena.

    AZKEN XEDAPENETAKO BOSGARRENA.–Arauak emateko gaikuntza.

    AZKEN XEDAPENETAKO SEIGARRENA.–Indarra hartzea.

    ATARIKOA

    I

    Bai emakumeen eta gizonen arteko berdintasun printzipioa, bai sexuan oinarritutako edozein diskriminazio motaren berariazko debekua ere, Nazio Batuen sistemaren eskutik sortu eta garatu dira nazioartean. Horrela, giza eskubideei buruz egindako aurreneko itunez gain, Emakumearen aurkako Bereizkeria mota guztiak ezabatzeko 1979ko Konbentzioan eta haren protokoloan emakumeen eta gizonen arteko berdintasun printzipioa aldarrikatzen da, eta, horrekin batera, estatuek horren egiazko eraginkortasuna ziurtatzeko betebeharra dutela. Era berean, Emakumeari buruzko Munduko Biltzarretan, 1975az geroztik, eta, bereziki, Beijingen 1995ean egindakoan, berretsi zen aukera eta tratu berdintasuna txertatu beharra zegoela jarduketa publikoen politika eta esparru guztietan (“gender mainstreaming”, hau da, genero-zeharkakotasuna, euskaraz), bai eta bizitza ekonomiko eta sozialaren maila guztiak horretan sartzera bultzatu ere.

    Nazio Batuen beste itun batzuek ere –hala nola Populazioari eta Garapenari buruzko Nazioarteko Konferentziak (Kairo, 1994) edo Milurtekoko Garapen Helburuak (2015 arte)–, Garapen Jasangarriaren Helburuetara (2030 arte) aldatzen joan direnek, helburu zehatz bat ezarri dute, alegia, sexuen arteko berdintasunaren sustapena eta emakumeen ahalduntzea, planetaren eta natura baliabideen babesarekin estuki lotuta.

    Halaber, Lanaren Nazioarteko Erakundearen esparruan hitzarmenak sustatu dira zenbait arlotan: soldata berdintasuna, diskriminazioa enpleguan eta lanbideetan, ardura familiarrak dituzten langileak, etab.

    Garrantzizko beste esparru bat Europar Batasuna da. Europar Batasuneko araudia aldatu egin da; izan ere, hasierako ildoak soldaten eta lan eskubideen berdintasunean zuen jomuga nagusia, eta gerora, Emakumeari buruzko Munduko Biltzarrek ekarri duten zeharkakotasunaren kontzeptua txertatu da Europako Erkidegoko zuzenbidean. Aldaketa horretan garrantzi handia izan du Amsterdamgo Tratatuak, lan arloko berdintasunaren sustatzailea izan baita, bai eta 2006/54/EE Zuzentarauak ere, gizonen eta emakumeen aukera eta tratu berdintasunaren printzipioa arautu baitu enplegu eta lanbide gaietan, eta bertan bateratu baitira lehenagoko beste arau batzuk, zuzeneko eta zeharkako diskriminazioei, genero zeharkakotasunari, jazarpenari eta abarri buruzkoak. Horiekin batera, nabarmenak izan ziren Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutuna (20., 21. eta 23. artikuluak), tratatuaren balio juridikoa duena, eta Udal eta Eskualdeetako Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunerako Europako Gutuna.

    Bestetik, araudirako erreferentzia dira askotariko diskriminazioa eragin dezaketen aldagaiei buruzko nazioarteko tresnak, hala nola desgaitasuna dutenen eskubideei buruzko New Yorkeko Konbentzioa (2006) eta Haurren Eskubideei buruzko Adierazpenak (haur eta nerabeei buruzkoak direla ulertu behar da), aipagarrienetako batzuk adieraztearren.

    II

    Espainiari dagokionez, Konstituzioak honela definitzen du berdintasuna: ordenamenduko balio gorena (1. artikulua) eta oinarrizko printzipioa alderdi formal eta materialen aldetik (14. eta 9.2 artikuluak). Alderdi formaletik, berdintasunak arrazoi subjektiboetan (besteak beste, sexua) oinarritutako diskriminazio oro debekatzen du (14. artikulua). Alderdi materialetik, botere publikoek bermatu beharko dute berdintasun erreala eta eraginkorra, banakoena nahiz taldeena (9.2 artikulua).

    1978an Espainiako Konstituzioa onartu ondoren, araudi osoa berrikusteari ekin zitzaion esparru guztietan, emakumeen kontrako diskriminazio mota guztiak errotik desagerrarazten joateko; prozesu horren azken mugarria martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoaren onespena izan zen, emakumeen eta gizonen berdintasun eragingarrirako legea, hain zuzen. 1. artikuluan hauxe adierazten du: “emakumeak eta gizonak berdinak dira giza duintasunean eta berdinak eskubide eta betebeharretan”, eta legearen xedea da “emakumeen eta gizonen tratu eta aukera berdintasunerako eskubidea gauzatzea, zehazki, emakumeen diskriminazioa deuseztatuz, edozein dela ere haien egoera edo izaera, bizitzaren esparru orotan eta, batez ere, esparru politikoan, zibilean, lanekoan, ekonomikoan, sozialean eta kulturalean, gizarte demokratikoagoa, zuzenagoa eta solidarioagoa lortzeko, Espainiako Konstituzioaren 9.2 eta 14. artikuluak garatuta”.

    Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasun Eragingarrirako martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoaren xedea berdintasun formalaren kontzeptua gainditzea zen. Horretarako, tratu eta aukera berdintasunaren printzipioa botere publikoen jarduketaren printzipio informatzaile zeharkakoa ez ezik eta irizpide orokorra ere badela adierazten du. Estatuko legerian estreinakoz agertzen da kontzeptu hauen definizioa: tratu-berdintasuna, zuzeneko diskriminazioa, zeharkako diskriminazioa, sexu-jazarpena, sexuan oinarritutako jazarpena, ekintza positiboak, osaera orekatua, berdintasun unitateak eta...

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR